Projecten van Ritus en Tempelbouw

Het maçonniek cultureel tijdschrift THOTH

Onder het hoofdredacteurschap van Willem Verstraaten verschijnt op vaste tijden het tweemaandelijks tijdschrift THOTH. Een keur aan auteurs uit Nederland en België leveren een waaier aan artikelen met een grote diversiteit. Gericht gekozen en passend bij het thema van die uitgave van THOTH. Elk nummer kent een voor de maçon herkenbaar en aansprekend thema. Daarnaast is THOTH een informatiebron voor activiteiten, nieuwe boekpresentaties en biedt het tal van nieuwe vergezichten en perspectieven.

Quatuor Coronati

De naam Ritus en Tempelbouw wordt in diverse publicaties regelmatig gevolgd door de woorden Quatuor Coronati.De reden voor deze toevoeging, die in 2009 werd geïntroduceerd, is de intentie om de activiteiten van de stichting voor belangstellende buitenlanders beter herkenbaar te maken. Immers het begrip Quatuor Coronati staat garant voor gedegen studie naar, en kennis van de maçonnieke tradities in de breedste zin, met parallel daaraan de voortdurende betrokkenheid bij de samenleving. Daarmee is tevens de aansluiting bij de internationale maçonnieke studieloges en groeperingen zichtbaar geworden.

Gezien de internationale herkenning bestaan er vriendschappelijke verbindingen met onder andere Forschungsloges in Duitsland en Zwitserland. Met de Groupe de Recherche Alpina werd in 2018 een Freundschaftscharta getekend.

Anders dan de Quatuor Coronati Lodge no. 2076 in Londen en de Forschungsloge Quatuor Coronati no 808 in Bayreuth, is Ritus en Tempelbouw / Quatuor Coronati Nederland geen loge maar een stichting. Het principe van de vier gekroonden is daarbij gelijk: gedegen onderzoek en studie naar de onderliggende maçonnieke betekenis, oorsprong en relevantie, juist in deze tijd.

De activiteiten van Ritus en Tempelbouw / Quatuor Coronati zijn divers; wetenschappelijk onderzoek, publicaties en voordrachten. 

In het kader van de publicaties hebben we de studiebladen uit de begintijd van Ritus en Tempelbouw herbenoemd, met respect en dank aan onze voorgangers op wier schouders wij mogen staan. Het begrip studiebladen impliceert daarbij een duidelijk wetenschappelijke invalshoek. In de diverse publicaties wordt met een zo ruim mogelijke invalshoek, gelegenheid geboden studies over maconnieke thema’s toegankelijk te maken. 

Voor de diverse publicaties zie de webwinkel onder ‘Studieboeken’.

Studiegroep Rituelen en de Rituelendag

Aan het einde van elk werkjaar laat de studiegroep zien hoe de maçon zich actief en inspirerend kan uiteenzetten met diverse aspecten van het ritueel. Oorspronkelijk vanuit de primaire herkenning van de diverse gebeurtenissen die tijdens het ritueel kunnen plaats vinden, wordt inmiddels in een steeds grotere uitdaging de grens van de persoonlijke betrokkenheid en beleving gezocht. Het is de ultieme ervaring wat de rituelen kunnen betekenen voor de maçonnieke arbeid. Een beleving in gezamenlijkheid met de medebroeder en medezuster.

De jaarlijkse rituelendag wordt bij de agenda verder aangekondigd en voorgesteld.

Jaarlijkse studiedag

Op de vierde zaterdag van september vindt de jaarlijkse studiedag van Ritus en Tempelbouw plaats in hotel restaurant Oud London in Zeist. Deze dag is tegelijk een bijzondere dag om elkaar weer te ontmoeten, maçons, hun partners, geïnteresseerde buitenstaanders. De thematiek wisselt sterk en is soms toegesneden op de actualiteit, zoals in 2020. 

De actuele programmering staat in de agenda vermeld.

Collegium Masonicum

Jaarlijks vinden één of meer ontmoetingen plaats volgens de methode van het Collegium Masonicum. Daarbij worden vragen door de maximaal 30 aanwezige broeders, lid van het Grootoosten der Nederlanden en RGLB, besproken op een wijze die de aanwezigen de kans biedt een bijdrage te leveren, zonder dat visies of meningen verder ter discussie gesteld worden. 

Het Collegium Masonicum is een bijeenkomst voor leerling, gezel-  en meestervrijmetselaren waarbij iedere deelnemer een tweetal vragen kan inbrengen welke betrekking hebben op verschillende aspecten van de vrijmetselarij. Deze vragen worden gerubriceerd in de thema’s Ritualen en Symboliek, Organisatie en Vrijmetselarij en Samenleving en vervolgens besproken onder het motto “Geen discussie, alleen bijdragen”. Hierbij staat de vergelijking van standpunten centraal en niet het formuleren van eenduidige antwoorden.

Zo ontstaat een kleurrijk palet aan informatie, gedachtegangen en meningen, waarmee een ieder de arbeid aan zich zelf kan voortzetten. Het is niet de bedoeling dat op elke vraag een eenduidig antwoord gezocht wordt.

Ieder ervaart dat zijn mening volledig gerespecteerd wordt en dat hij zich niet hoeft te verantwoorden in een gedachtewisseling. Het resultaat is dat enerzijds de aanwezigen zich heel persoonlijk uitspreken en dat anderzijds de werkwijze controleerbaar blijft.

De programmering staat in de agenda vermeld. 

Denktank

De denktank wordt gevormd door een uiterst gemêleerde groep maçons uit een grote diversiteit van achtergronden. Uitgaande van de ‘centre of union’ gedachte toetst ze tal van ideeën en werkt deze uit. De producten ervan kunnen in het Ambulant Atelier worden gepresenteerd op diverse plaatsen in België en Nederland waarbij vooral de interactie met de aanwezigen wordt gezocht. Het streven is daarbij om vooral ook belangstellende buitenstaanders te ontmoeten. 

Eventuele presentaties worden in de agenda vermeld.

Praeparatio groep

Je open stellen voor de beleving, naast het op de achtergrond plaatsen van de ratio is in tegenspraak met de gewoontes van de diverse rituelen om met veel tekst te werken. Hoe kun je je daarop enigszins voorbereiden?   

Enkele maçons ‘bien instruits’ ontmoeten een vaste groep wetenschappers, die thuis zijn in de materie, om in een wederzijdse gedachtevorming stil te staan bij de betekenis van het ritueel dat de kandidaat vrijmetselaar zal ondergaan. Wat gebeurt er eigenlijk bij de opname als leerling vrijmetselaar, hoe kun je je op die belangrijke gebeurtenis enigszins emotioneel prepareren. Wat is een inwijding en wat betekent het om maçon te worden. Zijn er nog andere criteria dan ‘een vrij man van goede naam’? 

Deze activiteiten staan geheel los van bestaande rituelen en kunnen, zo zij zulks begeren, op den duur door loges of een regio aan belangstellenden worden gepresenteerd. 

Ontmoetingsdagen

Jaarlijks vinden sinds 2015 Ontmoetingsdagen plaats, met als uitgangspunt dat er zonder ontmoeting geen vrijmetselarij is. Ontmoeting is het hart van de maçonnieke methode. En voor Ritus en Tempelbouw betekent dat: ontmoetingen over de grenzen heen. 

Het begon in maart 2015, toen Ritus en Tempelbouw en haar studietijdschrift Thoth de ‘Dag van Ontmoeting’ organiseerde in samenwerking met de Antwerpse Studiekring Trigonum Coronatum en het Belgische maçonnieke tijdschrift GL-Info. Op deze dag namen niet minder dan 200 Nederlandse en Belgische broeders en zusters deel uit alle grootloges, orden, obediënties, confederaties en autonome loges. Deze dag werd vervolgd met de ‘Maçonniek Grensoverschrijdende Gemeenschappelijke Studiedagen 2016 – 2018’ en vervolgens met de ‘Ontmoetingsdagen R&T – STC 2019 – 2022’. Bijna duizend deelnemers getuigen ervan dat deze initiatieven op een grote belangstelling mogen rekenen en dat inmiddels hechte netwerken zijn ontstaan, die weer een vervolg kregen in bezoek aan elkaars werkplaatsen, ook over fysieke grenzen heen. In het archief van Thoth op de website van Ritus en Tempelbouw vindt u diverse verslagen hiervan terug.

Vanaf de ‘Ontmoetingsdag R&T – STC 2021’ van 23 oktober 2021 blikken we op de oude Ontmoetingsdagen liefdevol terug, en komen nieuwe en vooral uitdiepende vormen van ontmoeting tussen broeders en zusters uit de Lage Landen aan bod. De opzet is gebaseerd op de bevindingen en ideeën van een aantal zusters en broeders die eerder deelnamen aan de ontmoetingsdagen. Zij hebben voorafgaand aan de 23e oktober in meerdere Zoom-meetings diepgaand hierover gebrainstormd. Ook die ontmoetingen in kleine sub-groepen van vrijmetselaars van diverse grootloges dragen bij aan een groter geheel van ‘het verenigen wat anders gescheiden zou blijven’.